Węgry wielu osobom mogą kojarzyć się z wakacjami w PRL-u. Jednak kraj ten znacząco się zmienił przez ostatnie 30 lat i obecnie przeżywa swoisty renesans – starsi turyści wracają tu wiedzeni sentymentem, a młodsi odkrywają ten niezwykle piękny region po raz pierwszy.
Wizytę na Węgrzech koniecznie należy rozpocząć od zwiedzania stolicy, a my spieszymy z pomocą i podpowiadamy co trzeba zobaczyć w Budapeszcie!

Budapeszt malowniczo położony nad Dunajem i ze względu na swój urok zwany „Perłą Dunaju” czy „Paryżem Wschodu” ma swoje korzenie już w czasach przedrzymskich, kiedy to pod wzgórzem Gellerta istniała celtycka osada Ak-Ink. Później terenem tym rządzili Rzymianie broniąc brzegów Dunaju, a plemię Madziarów osiedliło się tu na stałe pod koniec IX wieku. 

Obecnie Budapeszt składa się z dwóch części – prawobrzeżnej Budy pokrytej wzgórzami oraz lewobrzeżnej, o płaskim terenie, czyli Pesztu. Obie zostały połączone w jedno miasto w drugiej połowie XIX wieku w okresie monarchii austro-węgierskiej. Naturalnie wtedy też zaczęto używać obecnej nazwy miasta. Czas ten był też momentem gwałtownego rozwoju Budapesztu, kiedy to wzniesiono monumentalne aleje i bulwary oraz liczne kamienice w stylu eklektycznym, a brzegi Dunaju spięto imponującymi mostami, bez których dziś trudno wyobrazić sobie stolicę Węgier. Powstały również wtedy bodaj najsłynniejsze symbole miasta, czyli największy w owym czasie gmach Parlamentu, a w 1896 roku pierwsza linia metra na kontynencie europejskim (starsze w Europie jest tylko metro londyńskie).
Zabytkowe centrum Budapesztu jest wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO, a na całym świecie jest też znane ze względu na słynne łaźnie wykorzystujące naturalne źródła termalne.

Góra Zamkowa (Var-hegy) – pierwsza siedziba królewska powstała na tym trudno dostępnym wzgórzu już w XIII wieku. Na szczęście współcześni turyści mogą skorzystać z zabytkowego funikularu (czyli kolei linowo-terenowej, zwanej po węgiersku siklo), który działa od 1870 roku. Podczas spaceru po urokliwych uliczkach wzgórza nie można przegapić, rzecz jasna, Zamku Królewskiego o burzliwej historii, który był wielokrotnie szturmowany i doszczętnie niszczony. Pierwsza siedziba królewska powstała tu już w XIII wieku, a Zamek, który możemy dziś podziwiać został wzniesiony przez Habsburgów w XVIII wieku. Obecnie budynki zamkowe mieszczą Bibliotekę Narodową oraz liczne muzea. Spacerując po dziedzińcu zamkowym, można jednocześnie podziwiać panoramę Budapesztu, zaś u podnóża Zamku znajduje się odnowiony kompleks ogrodowy.

Zobaczyć w Budapeszcie warto również Kościół Macieja (nazwa pochodzi od króla panującego w XV wieku Macieja Korwina) – jeden z najbardziej znanych węgierskich kościołów. Pierwotna świątynia stała w tym miejscu już w XIII wieku, a obecny kościół został przebudowany w stylu neogotyckim w XIX wieku. Zwany bywa również kościołem koronacyjnym ze względu na to, że po ceremonii władcy przyjeżdżali tutaj aby po raz pierwszy ukazać się ludowi, a w 1867 roku koronowano tu na króla Węgier cesarza Franciszka Józefa I. Kościół posiada też polski akcent, ponieważ znajdująca się w głównym ołtarzu figura Matki Bożej została koronowana w 2000 roku przez papieża Jana Pawła II.

Warto również zwrócić uwagę na stojącą przed kościołem Kolumnę Trójcy Świętej upamiętniającą wielką epidemię dżumy, która nawiedziła Budapeszt na początku XVIII wieku. Innym zabytkiem, który znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie kościoła, jest Baszta Rybacka przypominająca baśniowy zamek. Jej nazwa pochodzi od średniowiecznego targu rybnego,
a także cechu rybackiego broniącego fragmentu murów obronnych. Powstała ona pod kierownictwem architekta Frigyesa Schulkego, który jest autorem przebudowy Kościoła Macieja. Baszta wbrew pozorom nigdy nie pełniła funkcji obronnych, a została przewidziana jako taras widokowy oraz dopełnienie bryły kościoła. Nad Wzgórzem Zamkowym góruje również Wieża Marii Magdaleny – pozostałość spalonego podczas II wojny światowej kościoła św. Marii Magdaleny. Kościół ten był jedyną świątynią pozostawioną chrześcijanom na początku okupacji tureckiej i użytkowali
go zarówno katolicy, jak i protestanci, natomiast w 1792 roku koronowano w nim cesarza Franciszka I na króla Węgier.

Panoramę z Góry Gellerta o wysokości 235 metrów chce zobaczyć praktycznie każdy turysta, który znajdzie się w Budapeszcie i słusznie, ponieważ jest to jeden z najlepszych punktów widokowych! Góra nazwę zawdzięcza męczeńskiej śmierci biskupa Gellerta, który został zamordowany przez pogan i długo cieszyła się złą sławą wśród mieszkańców Budapesztu. W okresie kontrreformacji uważano, że w tym miejscu zbierają się czarownice i odprawiają sabat, natomiast w późniejszym okresie z powodu wysokiej przestępczości okolice również uchodziły za niebezpieczne. Na szczycie Góry znajduje się habsburska cytadela oraz górujący nad miastem Pomnik Wolności, który upamiętnia wszystkich poległych za Węgry.

Ważnym dla pielgrzymów miejscem jest Kościół Skalny stworzony w znajdującej się na zboczu Góry jaskini św. Jana. Jest to świątynia szczególna dla Polaków, bowiem znajduje się tu polski ołtarz w formie królewskiego orła, a pierwsi zakonnicy opiekujący się kościołem przybyli tu z klasztoru jasnogórskiego.
Co ciekawe, w czasie II wojny światowej kościół służył jako szpital i kryjówka dla żołnierzy, a w okresie komunistycznym był przez prawie 40 lat odgrodzony betonową ścianą i pozbawiony funkcji sakralnych. Na Górze Gellerta znajduje się również kompleks wypoczynkowy, gdzie mieszczą się słynne Łaźnie Gellerta.

Koniecznie zobaczyć w Budapeszcie trzeba też Bazylikę św. Stefana – jest to najokazalszy budapeszteński kościół, zbudowana w stylu neorenesansowym świątynia jest poświęcona pierwszemu królowi Węgier – św. Stefanowi I. Wewnątrz wystawiona jest na widok publiczny narodowa relikwia Węgier, czyli prawa dłoń króla. Bazylika została wzniesiona po licznych perypetiach (w 1868 roku nawet zawaliła się kopuła!), a do języka ówczesnych peszteńczyków dodano powiedzenie „Zwrócę ci dług, jak stanie bazylika.”

Dla wielu turystów odpowiedzią na pytanie „co zobaczyć w Budapeszcie” jest Budynek Parlamentu – neogotycka budowla, która jest najsłynniejszym zabytkiem i symbolem Budapesztu, a najbardziej efektownie prezentuje się nocą. Pierwsze posiedzenie parlamentu odbyło się tam na 1000-lecie państwa węgierskiego w 1896 roku. Wewnątrz są przechowywane korona i insygnia króla Stefana I.

Jest to jeden z niewielu obiektów, które należałoby zobaczyć z kilku odmiennych perspektyw:

• z bliska – aby przyjrzeć się kunsztowi neogotyckich detali,
• z drugiego brzegu Dunaju lub licznych punktów widokowych w mieście – aby móc ogarnąć wzrokiem całą budowlę, gdyż jest to jeden z największych budynków parlamentu na świecie (długość budynku wynosi 268 metrów a do jego budowy zużyto m.in. 40 kilogramów złota, pół miliona kamieni szlachetnych i 40 milionów cegieł),
• za dnia – by móc zobaczyć głowy innych państw składających wizytę w parlamencie,
• w nocy – aby podziwiać przepięknie podświetloną fasadę,
• wewnątrz – gdyż wnętrza nie przypominają siedziby rządu, lecz pałac.

Plac Bohaterów (Hosok tere), zwany też Placem Milenijnym – zwieńcza reprezentacyjną aleję Andrassy Utca, a przy samym Placu znajduje się stacja najstarszej w kontynentalnej Europie linii metra (M1). Na Placu znajduje się Pomnik Tysiąclecia (wzniesiony na 1000-lecie państwa węgierskiego) przedstawiający najważniejsze postacie węgierskiej historii. W 1991 roku odprawił tu Mszę Jan Paweł II.

Trochę relaksu można zażyć na Wyspie św. Małgorzaty – parku, którego zabytkowy charakter tworzą ruiny klasztorów oraz 200-letnie drzewa. Nazwa Wyspy jest znana już od XIV wieku i pochodzi
od św. Małgorzaty Węgierskiej, która przyjęła w działającym tutaj ówcześnie klasztorze śluby zakonne (obecnie na Wyspie można odwiedzić grób Świętej).

Dzięki swojemu położeniu, a także znajdującym się tu źródłom termalnym Wyspa stała się stopniowo miejscem wypoczynku oraz uzdrowiskiem – początkowo otwartym jedynie dla bogatych, a od 1919 roku dostępnym dla wszystkich chętnych, których nie brakowało i nadal nie brakuje. W tym czasie otwarto tutaj również naddunajskie kąpielisko, tak zwane Kąpielisko Palatinus. Sporą atrakcją jest również secesyjna wieża ciśnień, na której szczycie znajduje się taras widokowy.

Odpowiedź na pytanie „co zobaczyć w Budapeszcie” możecie uzyskać na przykład podczas naszych pielgrzymek na Bałkany lub, oczywiście, na Węgry, na które już dziś serdecznie zapraszamy!

W oddzielnym wpisie przedstawiamy też nasze propozycje na spędzenie wolnego czasu w Budapeszcie!