Sanktuarium w Trzebnicy, to najstarsze miejsce pielgrzymkowe na Śląsku i jedno z najstarszych w Polsce. Papież Benedykt XVI nadał mu 24.01.2007 r. status Sanktuarium Międzynarodowego.
Sanktuarium to zespół klasztorny wraz z bazyliką. Klasztor w Trzebnicy ufundował książę Henryk Brodaty, mąż św. Jadwigi, w 1202 r. Był siedzibą pierwszego w Polsce zakonu żeńskiego. Siostry cysterki przybyły z Bambergu, 22.01.1203 r. W latach 1208 – 1219 wybudowano romańską trójnawową świątynię, jeden z pierwszych w Polsce kościołów ceglanych. Kościół ma 80,4 m długości, 23,8 m szerokości, a szerokość transeptu wynosi 31,6 m. Z pierwotnej późnoromańskiej budowli zachowały się zręby murów, dwa portale i krypta św. Bartłomieja pod prezbiterium. W latach 1268 – 1269 do kościoła dobudowano pierwszą w Polsce gotycką kaplicę. Złożono w niej szczątki św. Jadwigi. W bazylice pochowano 22 Piastów Śląskich. Podczas najazdów husytów w latach 1432 i 1433 klasztor zdewastowano i rozgrabiono. Zniszczenia pogłębił najazd węgierskiej armii Korwina w 1475 r. Długotrwały upadek i stagnację klasztoru utrwaliło uwikłanie się Śląska w spory religijne z protestantami. Zakończenie wojny trzydziestoletniej w 1648 r. oraz zwycięstwo nad Turkami w 1683 r. spowodowały rekatolizację Śląska i wzrost jego zamożności. Nastąpił wtedy też wzrost kultu św. Jadwigi. W 1676 r. rozpoczęto renowację i barokizację świątyni. W 1680 r. powstał nowy sarkofag św. Jadwigi z czarnego i różowego marmuru. Nad alabastrową rzeźbą świętej umieszczono baldachim wsparty na 14 kolumnach. W 1690 r. dobudowano północną kruchtę. W 1697 r. zburzono stary klasztor i rozpoczęto budowę dwukrotnie większego. Ukończono go w 1726 r. Klasztor należy do największych budynków klasztornych w Europie Środkowej. W latach 1730 – 1760 w bazylice wymieniono 2 ołtarze główne i 21 bocznych na rokokowe oraz zbudowano monumentalną rokokową ambonę. Powstało też wiele cennych rzeźb i obrazów. W 1734 r. zakończono budowę Kalwarii na wzgórzach wokół świątyni, a w 1738 r. ustawiono przed kościołem barokową kolumnę, o wysokości 10 m, zwieńczoną figurą św. Jana Nepomucena. W latach 1780 – 1785 wybudowano w miejscu głównego, zachodniego wejścia do bazyliki, wieżę o wysokości 68 m. W 1810 r. władze pruskie dokonały sekularyzacji zakonu. W czasie wojen napoleońskich klasztor zamieniono na obóz jeniecki dla Rosjan. W latach 1813 -1816 był tu lazaret i mieszkania urzędników. W latach 1817 – 1857 w klasztorze działała fabryka sukiennicza. Próba urządzenia w klasztorze więzienia nie powiodła się. W 1870 r. część klasztoru wykupili joannici, a w 1889 r. resztę klasztoru odkupiły boromeuszki. Oba zakony prowadziły szpitale. Joannici odsprzedali swój udział boromeuszkom. W 1903 r. przeprowadzono restaurację bazyliki, m.in. zbudowano wówczas chór muzyczny. W okresie międzywojennym wyeksponowano romańskie portale. W latach 1926 – 1927 na terenie kalwarii zbudowano z bloków miejscowej rudy żelaza dużą kopię groty z Lourdes. Z okazji 700 – lecia śmierci św. Jadwigi, 16.03.1943 r., papież Pius XII podniósł kościół w Trzebnicy do godności bazyliki mniejszej. Po II wojnie światowej, w dwupiętrowej romańskiej zakrystii urządzono muzeum. Znajduje się tam m.in. relikwiarz z 1553 r., z czaszką św. Jadwigi.
Ciekawostki: Ranga klasztoru wzrosła, kiedy w 1212 r. wstąpiła do niego Gertruda, córka Henryka I Brodatego i Jadwigi, która w 1232 r. została ksienią. Od 1214 r. mieszkały tu królewny czeskie – Agnieszka, późniejsza święta oraz jej siostra Anna, późniejsza żona Henryka Pobożnego.
Porządek mszy św.: niedziele: 6:30, 8:00, 9:30, 11:00, 12:30, 18:30, 20:00, dni powszednie: 6:30, 7:15, 12:00, 18:30.
Dane adresowe
Parafia św. Bartłomieja Apostoła i św. Jadwigi Śląskiej
Międzynarodowe Sanktuarium św. Jadwigi Śląskiej
Adres: ul. Jana Pawła II 3, 55-100 Trzebnica
Tel.: 71 312 11 18, 71 312 14 15, dom pielgrzyma 71 387 28 20
Fax: 71 387 07 13
Website: www.trzebnica.sds.pl
Zobacz w internecie