Dzieje sanktuarium rozpoczynają się od odnalezienia grobu świętego w 813 r., dokonanego
za sprawą biskupa Teodomira z Iria.
Tenże polecił sprawdzić wizję eremity Pelayo, któremu deszcz spadających gwiazd wskazał miejsce usytuowania grobowca apostoła – męczennika. Wydarzenie to uznano za cud. Fakt ten przyczynił się do napływu do Santiago de Compostela wielkich rzesz wiernych. Jego rola jako ośrodka pielgrzymkowego była tak duża, że w 1179 r. papież nadał miastu status świętego, obok Rzymu i Jerozolimy.
Miejsce odnalezienia grobu król Asturii polecił upamiętnić kaplicą. Świątynię powiększano, w 829
i w 899 r. w stylu wczesnoromańskim. W 997 r. Arabowie zniszczyli kościół. Odbudowano go
w latach 1075-1122, a konsekrowano w 1128 r. Główny budulec to granit. Rola świątyni, jako miejsca pielgrzymek, była tak znaczna, że już w 1075 r. stała się katedrą, a w 1100 r. utworzono
tu arcybiskupstwo. W 1495 r. przy archikatedrze powołano uniwersytet. Między XVI a XVIII w. kościół wielokrotnie przebudowywano. Ma formę dwupoziomowej trzynawowej bazyliki. Prezbiterium obiegają kaplice. Zachodnia fasada posiada dwie średniowieczne wieże o wysokości 76 m. Wieńczą je figury rodziców św. Jakuba. W latach 1738-1750 wykonano bogate dekoracje rzeźbiarskie. Tu znajduje się główne wejście. Fasada północna mieści wejście, stanowiące kres Drogi Świętego Jakuba. Wschodnia fasada ma dwa reprezentacyjne wejścia: Święte Wrota i Wrota Królewskie. Fasada południowa jest cennym przykładem połączenia architektury i rzeźby romańskiej, będącej dziełem mistrzów hiszpańskich i francuskich. Prawie całe wnętrze katedry zachowało pierwotny romański charakter. Stanowi przeciwwagę dla bogatych w dekoracje elewacji zewnętrznych. Jest oszczędne, monumentalne i przestrzennie wielkie. Nawa główna ma długość 97 m., a jej wysokość wynosi 22 m.
Nazwa Compostela pochodzi z łacińskiego campus stellae – co oznacza pole gwiazd.
Przy wejściu do katedry znajduje się ołtarz ze złotą muszlą, symbolem pielgrzymów i ich patrona św. Jakuba. Pielgrzymi oczekują w kolejce, aby pocałować muszlę, jako symboliczny znak hołdu patronowi.
Na rewersach hiszpańskich monet o wartości 1, 2 oraz 5 eurocentów widnieje sylwetka zachodniej fasady katedry.
Wewnątrz kopuły, na skrzyżowaniu naw, wisi Botafumeiro – wielka kadzielnica (wysokość 160 cm, waga 80kg.)