Po przeczytaniu poprzedniego wpisu dotyczącego tego jak powinniśmy zachowywać się w cerkwi można wywnioskować, iż zasady są podobne do tych jakie panują w świątyniach katolickich. Dzisiaj prezentujemy savoir vivre obowiązujący w meczecie, który jest zgoła odmienny. Warto również dodać, iż aby odwiedzić muzułmańską świątynie wcale nie trzeba wyjeżdżać z Polski. Te najbardziej znane znajdują się w Bohonikach czy Kruszynianach i związane są z osadnikami tatarskimi zamieszkującymi te tereny od wieków.

Świątynia muzułmańska stanowi najczęściej osobny budynek. Sala modlitewna jest pozbawiona mebli, aby jak największa liczba wiernych miała możliwość uczestniczenia w modlitwie. Najważniejszym miejscem we wnętrzu świątyni muzułmańskiej jest mihrab, czyli specjalna nisza w ścianie, która skierowana jest w stronę Mekki – najważniejszego sanktuarium islamu. Odbycie pielgrzymki do Mekki jest dla muzułmanina obowiązkiem, o ile pozwala mu na to jego zdrowie i sytuacja materialna. Po prawej stronie od mihrabu znajduje się mimbar, czyli rodzaj ambony – podwyższenie ze stopniami i niewielkim baldachimem, z którego imam wygłasza chutbę – kazanie na koniec modlitwy. Mimbar nawiązuje do podwyższenia, z którego zwykł przemawiać Mahomet – prorok islamu, założyciel pierwszej wspólnoty muzułmańskiej.

Ciekawostką jest, że muzułmanie zajmują salę Wieczernika na Górze Syjon, którą przekształcili w meczet, co można zauważyć po znajdującym się tam mihrabie (w praktyce jednak, to pomieszczenie wykorzystywane jest w niewielkim stopniu).

Charakterystycznym elementem meczetu jest minaret – wysoka, smukła wieża, z której muezin nawołuje wiernych na modlitwę (obecnie w minaretach montowane są głośniki). Najwyższy minaret na świecie o wysokości 210 metrów przylega do Meczetu Hasana II w Casablance (Maroko).

W islamie nie ma duchownych w pojęciu np. katolickim. Na modlitwę wzywa muezin, prowadzi ją zaś imam. Nie ma określonej formy, w której zwracamy się do imama, możemy powiedzieć po prostu “proszę pana” lub “imamie”. Muzułmańskim pozdrowieniem, odpowiednikiem chrześcijańskiego “Szczęść Boże” czy żydowskiego “szalom” jest zwrot: “as-salaamu alejkum”, na co należy odpowiedzieć: “ła alejkum salaam”. To pozdrowienie pokoju.

W islamie kobieta i mężczyzna mają te same prawa, ale inne obowiązki. Każdy dorosły mężczyzna powinien codziennie odbyć rytualną modlitwę, zwaną salat, co najmniej pięć razy. W większości meczetów odbywa się więc pięć spotkań modlitewnych dziennie. Modlitwa kobiet jest opcjonalna co najprawdopodobniej wynika z faktu, iż kobieta jest bardziej związana z prowadzeniem domu i wychowywaniem dzieci i z tego powodu trudno byłoby jej uczestniczyć w modlitwie w meczecie. W ortodoksyjnym ujęciu kobieta udająca się do meczetu wystawia się na widok publiczny, do czego nie wszystkie społeczności muzułmańskie podchodzą liberalnie. Na świecie funkcjonują meczety, które mają część przeznaczoną wyłącznie dla kobiet. Jeżeli w meczecie istnieje wyłącznie jedno pomieszczenie, kobiety zajmują wówczas miejsce za mężczyznami.

Podstawowym celem istnienia meczetów jest umożliwienie muzułmanom wspólnej rytualnej modlitwy jednak mogą być wykorzystywane także w innych celach – jako miejsca spotkań, czy ośrodki edukacyjne. W każdym kraju istnieją meczety dopuszczone do zwiedzania oraz wyłącznie do modlitwy, do których wstęp jest wzbroniony. Jeżeli świątynia muzułmańska pełni wyłącznie rolę religijną, wejść do niej można jedynie po zaproszeniu przez wiernych lub za ich pozwoleniem.

Planując wizytę w meczecie warto zapoznać się z regułami dotyczącymi stroju, które są bardzo surowe i stanowią bardzo istotny element savoir vivre. Przed wejściem do meczetu należy zdjąć obuwie. Kobiety zobowiązane są do zasłonienia całego ciała z wyjątkiem dłoni i stóp. Panie powinny również zakryć włosy np. chustą. Mężczyźni powinni założyć długie spodnie i koszulę, która może odsłaniać jedynie przedramiona.
W wielu meczetach, które są licznie odwiedzane przez turystów wychodzi się naprzeciw osobom nieposiadającym odpowiedniego stroju. Można tam wówczas znaleźć specjalne szaty, które należy na siebie założyć przed rozpoczęciem zwiedzania.

Najważniejsza dla muzułmanów jest modlitwa piątkowa, która odbywa się w południe i jest obowiązkowa dla mężczyzn lecz mogą w niej uczestniczyć również kobiety. Modlitwa składa się z kilku powtarzanych części. Na głos modli się jedynie imam, zaś wierni swoje kwestie powtarzają w myślach. Jeżeli znaleźliśmy się w meczecie w czasie nabożeństwa jako turyści (co nie powinno mieć miejsca), to najlepiej zająć miejsce z tyłu, za ostatnim szeregiem wiernych. Jeśli jednak wspólnie modlą się mężczyźni i kobiety, i to kobiety zajmują miejsce za mężczyznami, to turysta-mężczyzna powinien zająć miejsce za grupą wierzących mężczyzn. Wierni podczas modlitwy stoją, pochylają się, klękają i symbolicznie biją czołem o ziemię oraz siadają w klęku w zależności od fazy modlitwy. Jeżeli trafimy na nabożeństwo muzułmańskie jako turyści, nie próbujmy naśladować gestów osób wierzących. Najlepiej wówczas przybrać pozycję dyskretnego obserwatora. Wszelkie rozmowy i komentarze są niewskazane.

Oprócz savoir vivre obowiązującego w meczecie opisaliśmy również zasady zachowania się w świątyniach innych wyznań:

• Savoir vivre w synagodze
• Savoir vivre w cerkwi