Katedra św. Apostołów Piotra i Pawła w Szawlach to miejsce, z którego wyruszają piesze pielgrzymki na odległą o 12 km Górę Krzyży. Szczególną czcią otacza się tu cudowny obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem. Początki i źródła jego kultu nie są znane. Wierni składają przed obrazem liczne wota.

W miejscu obecnej katedry od 1445 r. stał drewniany kościółek. Świątynia w obecnej renesansowej formie powstała prawdopodobnie w latach 1595-1625. W 1656 r. kościół zdewastowali Szwedzi. Ucierpiał także w czasie wojny północnej w latach 1700-1721. Przebudowa kaplic bocznych w 1924 r. zakłóciła typowo renesansowy charakter budowli. Bardzo poważne zniszczenia spowodowały działania wojenne w lipcu 1944 r. Roboty budowlane przy odbudowie katedry zakończono dopiero w 1956 r. Prace wykończeniowe zakończyły się ostatecznie w 1986 r. 28.05.1997 r. Ojciec Święty Jan Paweł II ustanowił diecezję szawelską, a świątynię podniósł do rangi katedry. Katedra jest jednonawową budowlą na planie krzyża łacińskiego. Dominującym elementem zachodniej fasady jest wzniesiona w jej centrum ośmioboczna wieża o wysokości 70 m. Oryginalną cechą budynku katedry w Szawlach jest obronny charakter. W wieżyczkach bramy dziedzińca i w wykuszach wieży głównej znajdują się otwory strzelnicze. Galeria obejmuje wnętrze kościoła ze wszystkich stron i zachodzi nawet za ołtarz główny. Okrągłe okna, do których dochodzi galeria, mogły również służyć jako otwory strzelnicze. Charakter obronny ma też brama świątyni znajdująca się przed fasadą główną. Jest to jedyny na Litwie przykład bramy z wieżyczkami o przeznaczeniu obronnym. Na południowej fasadzie katedry do dziś zachował się zegar słoneczny. Zbudowany jest z metalowego gnomonu, który rzucając cień pokazuje godziny między 7 rano a 5 po południu. Nie jest znana data jego powstania, ale w powszechnej opinii przyjmuje się rok 1625. Katedra posiada XVIII-wieczne organy przeniesione tu z kościoła św. Trójcy w Kownie.

Od 1978 r. w tydzień po Wielkanocy odbywa się w katedrze w Szawlach Międzynarodowy Festiwal Muzyki Kościelnej.